Szkolenie. Ekoprojektowanie maszyn zgodnie z 2023/1230 i 2024/1781 dla GOZ (EMS/DPP/ESPR/LCA/CE) z uwzględnieniem optymalizacji wykorzystania energii

Celem usługi szkoleniowej jest przygotowanie uczestników do audytowania,  projektowania, modernizacji/modyfikacji, dokumentowania i certyfikacji maszyn w zgodzie z wymaganiami prawnymi UE (rozporządzenia 2023/1230 i 2024/1781, ESPR), zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) oraz metodami optymalizacji zużycia energii.

Efekty uczenia się oraz kryteria weryfikacji ich osiągnięcia i Metody walidacji

KWALIFIKACJE I KOMPETENCJE

Kompetencje. Usługa prowadzi do nabycia kompetencji.

Warunki uznania kompetencji

Pytanie 1

• Czy dokument potwierdzający uzyskanie kompetencji zawiera opis efektów uczenia się?

Tak, opis efektów uczenia się znajduje się na certyfikacie.

Pytanie 2

• Czy dokument potwierdza, że walidacja została przeprowadzona w oparciu o zdefiniowane w efektach uczenia się kryteria ich weryfikacji?

Tak, certyfikat potwierdza przeprowadzenie walidacji w oparciu o zdefiniowane w efektach uczenia się kryteria ich weryfikacji.

Pytanie 3

• Czy dokument potwierdza zastosowanie rozwiązań zapewniających rozdzielenie procesów kształcenia i szkolenia od walidacji?

Tak, certyfikat potwierdza rozdzielenie procesów kształcenia i szkolenia od walidacji.

Dzień pierwszy –  Ekoprojektowanie i regulacje prawne

1. Gospodarka o obiegu zamkniętym – definicje, założenia, cele UE

• Wstęp do gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ)
• definicja i wykluczenia
• GOZ a tradycyjny model gospodarki odpadami – zasadnicze różnice
• główne trendy GOZ istotne dla rozwoju gospodarczego: 3R, 6R
• zero waste w praktyce
• znaczenie GOZ w sektorze przemysłowym (maszyny, urządzenia, komponenty)
• GOZ w Unii Europejskiej – wymogi, skala zmian, wdrażanie nowych zmian.

2. Gospodarka o obiegu zamkniętym a przemysł maszynowy

• Specyfika sektora maszynowego
• Zasady GOZ w projektowaniu maszyn
• Regulacyjne uwarunkowanie GOZ w przemyśle maszynowym
• rozporządzenie ESPR 2024/1781 – ramy prawne GOZ dla produktów przemysłowych
• rozporządzenie 2023/1230 – obowiązki producenta w zakresie dokumentacji, bezpieczeństwa i wpływu środowiskowego
• katalogowanie i paszportyzacja produktów (DPP)
• Wyzwania wdrożeniowe GOZ w firmach produkujących maszyny
• organizacyjne i techniczne
• ekonomiczne
• informacyjne i regulacyjne

3. Europejski Zielony Ład, pakiet Fit for 55 – znaczenie dla przemysłu maszynowego

• Europejski Zielony Ład i Fit for 55 – wpływ na projektowanie i produkcję maszyn
• Europejski Zielony Ład – strategiczne ramy transformacji
• Pakiet Fit for 55 – co oznacza dla producentów maszyn?
• Kluczowe wymagania i wskaźniki środowiskowe w kontekście maszyn

4. Rozporządzenie Maszynowe 2023/1230 – aktualne wymagania

• Różnice względem dyrektywy 2006/42/WE
• Integracja zasadniczych wymagań bezpieczeństwa z wymaganiami środowiskowymi

5. Rozporządzenie ESPR 2024/1781 – rewolucja w ekoprojektowaniu

• Kontekst i znaczenie rozporządzenia ESPR 2024/1781
• Zakres stosowania rozporządzenia ESPR
• Obowiązki dla producentów, projektantów i dostawców
• Cyfrowy Paszport Produktu (DPP)
• Specyficzne wymagania produktowe – Product Specific Requirements (PSR)
• Nowe wyzwania inżynierskie i transformacja projektowania
• Próg efektywności materiałowej i energetycznej – jak go interpretować?
• Wzorce wymagań produktowych (product-specific requirements) dla maszyn i narzędzi

6.Zasady GOZ w praktyce inżynierskiej

• Praktyczne podejście do GOZ w kontekście cyklu życia maszyny i LCA (Life Cycle Assessment)
• etapy cyklu życia maszyny
• LCA – metoda, korzyści ekonomiczne i środowiskowe.
• jak stosować LCA w praktyce modernizacji maszyn?
• zasady czystej produkcji – planowanie i wdrażanie zielonych rozwiązań w firmie, eliminacja, redukcja emisji
• Ekoprojektowanie maszyn: jak projektować z myślą o demontażu, naprawie, modularności i recyklingu
• Metodyka LCA i obliczanie wskaźników środowiskowych
• ISO 14040 i ISO 14044 – procedura, dane wejściowe, modelowanie
• ślad węglowy (PCF), ślad środowiskowy (PEF), ślad wodny
• oprogramowanie i bazy danych: SimaPro, GaBi, OpenLCA
• Korzyści z zastosowania GOZ i LCA

Dzień 2 – Optymalizacja energii w projektowaniu i sterowaniu maszyn

1. Energooszczędne komponenty w maszynach

• Klasy efektywności energetycznej silników elektrycznych (IE1–IE5) – wymagania wg rozporządzenia 2024/1781.
• Dobór napędów (falowniki, serwonapędy, regulatory częstotliwości).
• Wysokosprawne przekładnie i łożyska – redukcja strat mechanicznych.
• Rozwiązania w hydraulice i pneumatyce – pompy o zmiennej wydajności, układy z odzyskiem ciśnienia.
• Przykłady modernizacji komponentów w istniejących maszynach.

2. Inteligentne sterowanie i automatyzacja

• Systemy sterowania PLC i SCADA z funkcjami oszczędzania energii.
• IoT i czujniki do monitoringu w czasie rzeczywistym (Smart Energy Monitoring).
• Sztuczna inteligencja (AI) w predykcji zużycia energii i optymalizacji procesów.
• Tryby stand-by i automatyczne wyłączanie – zasady projektowania.
• Przykłady wdrożeń w przemyśle 4.0.

3. Systemy odzysku energii

• Rekuperacja energii w napędach i hamowaniu.
• Wykorzystanie ciepła odpadowego (heat recovery, CHP).
• Magazynowanie energii (superkondensatory, magazyny bateryjne).
• Integracja z instalacjami OZE (fotowoltaika, pompy ciepła).
• Kalkulacja zwrotu z inwestycji w systemy odzysku energii.

4. Normy i systemy zarządzania energią

• ISO 50001 – wymagania i wdrożenie systemu zarządzania energią.
• ISO 14955 – obrabiarki i metody oceny efektywności energetycznej.
• Powiązania z dokumentacją techniczną maszyn i raportowaniem ESG.
• Audyt energetyczny jako część dokumentacji ekoprojektu.

5. Case study – analiza porównawcza

• Porównanie zużycia energii dwóch wersji maszyny: standardowej i zoptymalizowanej.
• Analiza kosztów cyklu życia (LCC) i wpływu na środowisko (LCA).
• Obliczenie oszczędności energetycznych i finansowych.
• Dyskusja grupowa: jakie zmiany konstrukcyjne i sterownicze przyniosły największe efekty?

Dzień 3 – Analiza środowiskowa (LCA) i dokumentacja techniczna maszyn

1. Metodyka LCA – energia w cyklu życia maszyny

• Podstawy Life Cycle Assessment (LCA) wg ISO 14040/14044.
• Definiowanie granic systemu – od surowca do końca życia maszyny.
• Kategorie wpływu: zużycie energii pierwotnej, ślad węglowy, woda, odpady.
• Narzędzia wspierające LCA (GaBi, SimaPro, OpenLCA).
• Energia w LCA: bilans energii wbudowanej (produkcja) i eksploatacyjnej (użytkowanie).

2. Obliczanie i raportowanie śladu węglowego

• Wskaźniki śladu węglowego (CO₂e, GHG Protocol – Scope 1, 2, 3).
• Różnice między śladem środowiskowym a śladem węglowym.
• Obliczanie emisji CO₂e w trakcie cyklu życia maszyny.
• Raportowanie zgodne z wymogami ESRS i CSRD.
• Integracja wyników z dokumentacją CE i raportami ESG.

3. EMS a monitoring energii w maszynach i liniach

• Norma ISO 50001 – System Zarządzania Energią – założenia i wdrożenie.
• Integracja EMS z maszynami – pomiary w czasie rzeczywistym (IoT, SCADA).
• Kluczowe wskaźniki efektywności energetycznej maszyn (kWh/szt., kWh/h, kWh/kg).
• Monitorowanie energii w raportach technicznych i audytach środowiskowych.

4. Dokumentacja techniczna wg 2023/1230

• Wymagania dokumentacyjne wg rozporządzenia 2023/1230 i Dyrektywy Maszynowej.
• Zawartość dossier technicznego (rysunki, obliczenia, analizy ryzyka, badania).
• Powiązanie dokumentacji z wynikami LCA i audytów energetycznych.
• Jak przygotować dokumentację w wersji elektronicznej (PLM, DPP).

5. Instrukcje obsługi wg EN ISO 20607

• Wymagania formalne instrukcji wg EN ISO 20607 i 2023/1230.
• Integracja danych środowiskowych i energetycznych (zużycie energii, emisje).
• Piktogramy, symbole, ostrzeżenia – jak komunikować aspekty energetyczne.
• Instrukcja jako element procesu oceny zgodności i raportowania ESG.

6. Raporty z badań i pomiarów

• Obowiązkowe pomiary techniczne w ocenie zgodności:

• hałas (EN ISO 11201, 3744),
• wibracje (EN ISO 5349, 2631),
• emisje pyłów/substancji,
• zużycie energii i efektywność energetyczna.

• Dokumentowanie wyników badań w raporcie technicznym.
• Spójność wyników badań z analizą ryzyka i dokumentacją CE.

7. Ćwiczenie warsztatowe – fragment dossier technicznego

• Opracowanie przykładowego fragmentu dokumentacji CE:

• wyniki uproszczonej analizy LCA,
• obliczenia śladu węglowego,
• pomiary zużycia energii,
• fragment instrukcji obsługi z informacjami energetycznymi.

• Prezentacja wyników przez uczestników i dyskusja.

Dzień 4 – Ocena zgodności CE, innowacje i zachęta podatkowa

1. Proces oceny zgodności wg 2023/1230 i energia w ocenie CE

• Procedury oceny zgodności dla maszyn wg rozporządzenia 2023/1230
• Role producenta, importera, dystrybutora i upoważnionego przedstawiciela.
• Badania i testy wymagane dla oceny zgodności (w tym pomiary efektywności energetycznej).
• Jak wyniki LCA, EMS i audytów energetycznych wspierają proces CE.
• Dokumentacja w procesie CE: analiza ryzyka, wyniki badań, instrukcje obsługi, DPP.

2. Deklaracja zgodności UE i znakowanie CE

• Obowiązkowe elementy deklaracji zgodności UE.
• Odpowiedzialność prawna podpisującego deklarację.
• Procedura i zasady znakowania CE (rozmiar, widoczność, trwałość).
• Rola CE w kontekście ekoprojektu i GOZ.
• Przykłady poprawnych i błędnych deklaracji oraz znakowania.

3. Typowe błędy w dokumentacji i ich konsekwencje

• Braki w dokumentacji technicznej (np. brak analizy ryzyka, pomiarów energetycznych).
• Niekompletne instrukcje obsługi (brak danych dot. zużycia energii i ograniczeń stosowania).
• Niewłaściwe lub brakujące oznakowanie CE.
• Konsekwencje prawne i finansowe (wycofanie produktu z rynku, kary administracyjne, odpowiedzialność cywilna/karna).

4. Dokumentowanie innowacji pod kątem zachęt i ulg podatkowych

• Ulga B+R – jakie koszty kwalifikują się do odliczenia przy projektowaniu maszyn.
• IP BOX – dochody z praw własności intelektualnej, jako wskaźnik optymalizacji energetycznej.
• CBR i PSI – centra badawczo-rozwojowe i Polska Strefa Inwestycji.
• Jak dokumentować ekoprojekt, optymalizację energii i innowacje dla ulg podatkowych.
• Przykłady dokumentów: raporty techniczne, harmonogramy badań, rejestry kosztów.

5. Transformacja energetyczna ekoprojektu

• Źródła finansowania:
  • FENG – Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki,
  • KPO – Krajowy Plan Odbudowy,
  • NFOŚiGW – programy dla efektywności energetycznej,
  • EBI – kredyty i pożyczki na zielone inwestycje.
• Kryteria oceny projektów i znaczenie ekoprojektu/GOZ.
• Jak połączyć inwestycje w energooszczędne maszyny z programami wsparcia.

6. Raportowanie ESG i energia jako wskaźnik niefinansowy

• Powiązanie wymogów CSRD/ESRS z maszynami i ekoprojektem.
• Energia i emisje jako kluczowe wskaźniki niefinansowe.
• Jak raporty ESG wzmacniają proces CE i ułatwiają pozyskanie finansowania.
• Praktyczne przykłady raportowania energii i innowacji w ESG.

7. Case study /audyt GOZ/- wstęp

Scenariusz warsztatowy  /audyt GOZ/ przykłady praktyczne – metodyka i praktyka  

• Projekt maszyny → ekoprojekt zgodny z ESPR, GOZ i 2023/1230.
• Analiza zużycia energii → optymalizacja sterowania.
• LCA i ślad węglowy → dokumentacja techniczna + EMS.
• Przygotowanie deklaracji zgodności UE i oznakowanie CE.
• Dokumentowanie innowacji → ulga B+R i pozyskanie finansowania z FENG.
• Raportowanie ESG → energia jako kluczowy wskaźnik.

Dzień 5

Projekt, ocena ryzyka technicznego, analiza dokumentacji technicznej, audyt Goz – metodyka i praktyka

1. Projektowanie maszyn w kontekście ryzyka i GOZ

• Integracja wymagań bezpieczeństwa (EN ISO 12100, EN ISO 13849, EN ISO 20607) z wymaganiami środowiskowymi (GOZ, ESPR, LCA).
• Projektowanie pod kątem demontażu, modularności i naprawy – znaczenie dla ryzyka i cyrkularności.
• Wpływ decyzji projektowych na ryzyko zawodowe, efektywność energetyczną i ślad środowiskowy.

2. Ocena ryzyka technicznego – procedura i narzędzia

• Wymagania rozporządzenia 2023/1230 i norm zharmonizowanych dotyczących oceny ryzyka.
• Metody oceny ryzyka: matryce ryzyka, check-listy, metody ilościowe i półilościowe.
• Kryteria akceptowalności ryzyka i działania redukujące.
• Dokumentowanie oceny ryzyka w dossier technicznym (powiązania z LCA i audytem środowiskowym).

3. Audyt GOZ – metodyka i wdrożenie

• Cele audytu GOZ w przedsiębiorstwie maszynowym (ocena zgodności z ESPR, LCA, efektywnością materiałową i energetyczną).
• Etapy audytu: planowanie, analiza danych wejściowych, ocena cyklu życia, raportowanie.
• Narzędzia i wskaźniki w audycie GOZ: PEF, PCF, ślad wodny, efektywność materiałowa.
• Integracja audytu GOZ z raportowaniem ESG i procesem oceny zgodności CE.

4. Metodyka audytu i oceny zgodności z GOZ

• Zasady przeprowadzania audytu wewnętrznego w oparciu o ISO 19011.
• Identyfikacja obszarów krytycznych: zużycie energii, emisje, odpady, recykling komponentów.
• Sporządzanie raportu z audytu GOZ: wnioski, rekomendacje, działania korygujące.
• Przykłady z praktyki: audyty przeprowadzone w branży maszynowej.

5. Audyt GOZ

• Przykład z praktyki omawiany w oparciu o ustalenia z dnia 4, pkt. 7 – scenariusz warsztatowy

6. Walidacja

Przerwy wliczają się do ceny usługi

HARMONOGRAM

Dzień 1

Ramy prawne, ekoprojektowanie i GOZ

GODZINY: 07.00 – 15.00

Dzień 2

Źródła energii i LCA

GODZINY: 07.00 – 15.00

Dzień 3

Odbiorniki, zużycie energii, GOZ i DPP

GODZINY: 07.00 – 15.00

Dzień 4

Prognozowanie energii i CE

GODZINY: 07.00 – 16.00

Dzień 5

Mikrosieci, rozliczenia i innowacje

GODZINY: 07.00 – 15.00

Marcin Kosicki – Trener / Ekspert / Rzeczoznawca

Absolwent:

• PWSZ Leszno – Instytut Politechniczny
• Politechnika Poznańska – Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania
• Wyższa Szkoła Humanistyczna – BHP
• Uniwersytet Wrocławski – Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
  – wykształcenie wyższe techniczne i interdyscyplinarne

Od ponad 20 lat prowadzi działalność ekspercką w zakresie projektowania, konstrukcji, dokumentacji (technicznej, konstrukcyjnej, technologicznej, produkcyjnej), modyfikacji i modernizacji maszyn, analizy i oceny ryzyka (w tym wybuchowości – pyły i gazy), oceny ryzyka na stanowiskach pracy, ergonomii, zgodności i certyfikacji maszyn – oznaczenie CE  i ATEX – dla maszyn, urządzeń, linii produkcyjnych, pojazdów i złożonych układów technologicznych. Prowadzi badania procesów pracy w przemyśle i administracji, specjalizuje się w automatyzacji, robotyzacji (Przemysł 4.0), cyfryzacji i digitalizacji, sztucznej inteligencji, gospodarce obiegu zamkniętego (GOZ), prawie podatkowym. Zrealizował  usługi doradczo – inwestycyjne styczeń/2005r., – czerwiec/2025r.,  w wymiarze 246 miesięcy  w liczbie godzin 42 760 godzin. Od stycznia/2020r., do czerwca/2025r.,   700 godzin doradztwa w GOZ. Ponad 5 lat doświadczenia w obszarze związanym z zarządzaniem energią w przedsiębiorstwie, obszarze zarządzania zasobami ludzkimi. Kilkuletnie doświadczenie w obszarze zrównoważonego rozwoju i zielonej transformacji.

Od ponad 15 lat praktykę szkoleniową (licząc od kwietnia 2010 roku do czerwca 2025 roku  w wymiarze 183 miesięcy  w liczbie godzin 19 850 godzin – produkty szkoleniowe stanowią autorską własność intelektualną, publikowane są wg Międzynarodowego znormalizowanego numeru (ISBN). W okresie od stycznia/2024r., do czerwca/2025r., ponad 100 godzin szkoleniowych z tematyki GOZ.

Specjalizuje się w dziedzinach:

• prawa karnego, cywilnego, gospodarczego, pracy, zamówień publicznych, podatkowego,
• BHP i PPOŻ, ochrony środowiska, gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ),
• kryminalistycznej rekonstrukcji wypadków drogowych i wypadków przy pracy,
• projektów badawczo-rozwojowych, ulg B+R, IP BOX, robotyzacji i innowacji.

Na co dzień pełni funkcje eksperta i biegłego w ramach działalności Martinus Marcin Kosicki, jako:

• EKSPERT ds. certyfikacji maszyn, zespołów maszyn – oznaczenie CE
• EKSPERT ds. oceny maszyn wg minimalnych wymagań BHP
• EKSPERT ds. bezpieczeństwa ruchu drogowego i techniki motoryzacyjnej
• EKSPERT ds. bezpieczeństwa przemysłowego (projekt/konstrukcja/ATEX):
  • w strefach zagrożenia pyłowego (20, 21, 22)
  • w strefach zagrożenia gazowego (0, 1, 2)
• EKSPERT ds. ochrony środowiska i GOZ
• EKSPERT ds. innowacji, rozwoju technologii i biznesu
• EKSPERT ds. Przemysłu 4.0 i procesów pracy
• EKSPERT ds. projektów i dotacji B+R
• EKSPERT ds. ulg podatkowych: B+R, IP BOX, prototypy, innowacje, robotyzacja, PSI, CBR
• INNOWATOR przyszłości ds. prawno-techniczno-ekonomiczno-rachunkowych
• GŁÓWNY SPECJALISTA ds. BHP
• Konstruktor – Technolog (projekt, dokumentacja, analiza ryzyka)
• Rzeczoznawca SIMP – specjalność 705 (pojazdy samochodowe i BRD)
• Rzeczoznawca Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu
• AUDYTOR wewnętrzny ISO 9001, AUDYTOR wiodący SZBiHP PN-EN 18001
• Członek SIMP i konsultant NOT Zielona Góra
• Wykładowca – Trener

Informacje o materiałach dla uczestników usługi

Oznaczone numerem ISBN, szkolenie zostało zakwalifikowane jako publikacja szkoleniowa:

Istnieje możliwość zwolnienia usługi z podatku VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (tekst jednolity z dnia 12 kwietnia 2023 r., Dz.U. z 2023 r. poz.955 z późn. zm.), w przypadku, gdy uczestnik otrzyma dofinansowanie na poziomie co najmniej 70% ze środków publicznych.

W trakcie szkolenia zostanie rozdzielony proces kształcenia od walidacji, a to oznacza, że osoba prowadząca usługę nie będzie weryfikować efektów uczenia się uczestników. Trener przygotuje test weryfikacyjny składający się z pytań testowych.

Decydując się na udział w usłudze, uczestnik wyraża zgodę na wykonywanie zdjęć i nagrań w trakcie szkolenia na potrzeby m.in. działań sprawozdawczo-kontrolnych oraz promocyjnych.

Prawa autorskie:

© 2025 Marcin Kosicki, firma Martinus. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Program szkolenia oraz wszystkie materiały – w tym treści publikowane na stronie internetowej www.martinuspolska.pl, niebędące programem szkoleniowym – są chronione na mocy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2025 r. poz. 24). Zabrania się kopiowania, rozpowszechniania i wykorzystywania tych treści bez pisemnej zgody autora. Naruszenie skutkuje odpowiedzialnością cywilną i karną.

Zastrzeżenie autora:

Informacje zawarte w niniejszym skrypcie szkoleniowym oparte są na doświadczeniu zawodowym, poglądach oraz dorobku naukowym i praktycznym Marcina Kosickiego. Materiał ma charakter informacyjny i edukacyjny, nie stanowi porady prawnej ani technicznej o charakterze wiążącym.
Autor nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki wynikające z wykorzystania informacji zawartych w materiałach szkoleniowych w konkretnych przypadkach lub decyzjach odbiorcy.

Warunki uczestnictwa

ul.Kuźnicka 1
72-010 Police
woj. zachodniopomorskie

mgr  inż. Agnieszka Podgórska

Spec. ds. doradczo-szkoleniowych, dotacji i ulg B+R

Mail: martinuspolska@martinuspolska.pl

www.martinuspolska.pl [1]

Tel. 507 179 360

Opinie / Referencje

Oficjalna strona MARTINUS Marcin Kosicki 

https://www.martinuspolska.pl/referencje/

BAZA USŁUG ROZWOJOWYCH – Ocena dostawcy – Martinus Marcin Kosicki –  z najwyższą oceną 5,0 / 5

https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl/wyszukiwarka/dostawca-uslug/podglad?id=30402

• Liczba ocen ogółem:  478
• Średnia ocen ogółem: 5,0
• Liczba ocen wystawionych przez użytkowników: 439
• Średnia ocen wystawionych przez użytkowników: 5,0
• Liczba ocen wystawionych przez pracodawców: 39
• Średnia ocen wystawionych przez pracodawców: 4,9

OPINIE UCZESTNIKÓW USŁUGI